Τα «βαριά» πόδια που αντιμετωπίζουν πολλοί τριαθλητές κατά τη μετάβαση από το ποδήλατο στο τρέξιμο του τριάθλου είναι ένα φαινόμενο που περιγράφεται και προβληματίζει την εν λόγω αθλητική κοινότητα. Οι αθλητές του τριάθλου είναι απαραίτητο να εκτελούν μια ποικιλία από διαφορετικές κινήσεις, διατηρώντας παράλληλα υψηλό επίπεδο έντασης κατά τη διάρκεια τόσο της κολύμβησης, όσο και του ποδηλάτου και του τρεξίματος του αγώνα1. Η σειρά των αγωνισμάτων μπορεί να αλλάζει, αλλά συνήθως το κολύμπι προηγείται και ακολουθούν, ποδήλατο και τρέξιμο ή τρέξιμο και ποδήλατο. Η επιτυχία εξαρτάται από την ικανότητα του ατόμου να εκτελεί αυτές τις κινήσεις αποτελεσματικά και για παρατεταμένη διάρκεια. Οι ελίτ τριαθλητές είναι συνήθως σε θέση να διατηρήσουν υψηλή ικανότητα τρεξίματος μετά την ποδηλασία, ενώ οι νέοι τριαθλητές ή αθλητές διαφορετικών επιπέδων μπορεί να αντιμετωπίσουν αλλαγές στην απόδοση στο τρέξιμο μετά την ποδηλασία. Αυτή η επίδραση είναι ιδιαίτερα εμφανής κατά τα πρώτα λεπτά του τρεξίματος μετά το ποδήλατο2.
Είναι σαφές ότι το τρέξιμο μετά το ποδήλατο προκαλεί μεταβλητές εμβιομηχανικές και φυσιολογικές αποκρίσεις που οδηγούν σε μείωση της απόδοσης1,2. Αν και οι μηχανισμοί που ευθύνονται για αυτό το φαινόμενο δεν έχουν αποσαφηνιστεί πλήρως, έχει παρατηρηθεί σημαντικά χαμηλότερη μηχανική απόδοση, αλλά και υψηλότερη αναερόβια ενεργειακή δαπάνη.
Σε μελέτες γύρω από το φαινόμενο της πτώσης της δρομικής απόδοσης κατόπιν ποδηλασίας, ελέχθηκε η οικονομία και η μηχανική απόδοση του τρεξίματος κατά τη διάρκεια προσομοιωμένων συνθηκών αγώνων σε τριαθλητές. Η οικονομία τρεξίματος [running economy (RE)] συσχετίζεται με την ταχύτητα και την απόδοση τρεξίματος σε αγώνες αντοχής και είναι ουσιαστικά η κατανάλωση οξυγόνου σε ένα δεδομένο ρυθμό τρεξίματος.
Τα δεδομένα υποδηλώνουν ότι οι τριαθλητές που μεταβαίνουν από το ποδήλατο στο τρέξιμο βιώνουν υψηλότερο επίπεδο αναερόβιου μεταβολισμού, όπως υποδεικνύεται από αυξημένα επίπεδα γαλακτικού στο αίμα.
Πώς προκαλείται αυτό το φαινόμενο;
- Αρχικά, είναι εύλογο ότι η προηγούμενη άσκηση προκαλεί κόπωση και μείωση του γλυκογόνου στις μυϊκές ομάδες, που για να αντισταθμιστεί απαιτείται μεγαλύτερη ενεργειακή δαπάνη.
- Επίσης, υποστηρίζεται ότι λόγω ενός φαινομένου ακούσιας παρεμβολής που προκαλείται από την προηγούμενη άσκηση, το άτομο συνεχίζει ακολουθεί ένα μοτίβο κίνησης αφού εκτελέσει συγκεκριμένη ρυθμική δραστηριότητα για μεγάλο χρονικό διάστημα. Με άλλα λόγια, το νευρομυϊκό σύστημα του αθλητή προσαρμόζεται στην ποδηλατική κίνηση και καθυστερεί να κάνει τη μετάβαση στην βέλτιστη κίνηση του τρεξίματος.
- Επιπλέον, η μεταβολική κόπωση και η συσσώρευση μεταβολιτών που προκαλείται τόσο από αερόβια όσο και από αναερόβια μονοπάτια κατά τη διάρκεια επίπονων περιόδων ποδηλασίας, θα μπορούσε να συμβάλει στη μειωμένη μυϊκή δύναμη που παρατηρείται μετά την ποδηλασία.
- Η ποδηλασία που προηγείται επηρεάζει την αντίληψη ορισμένων αθλητών ως προς τα επίπεδα προσπάθειας κατά τη μετάβαση στο τρέξιμο.
Μια πιθανή τεχνική για τον μετριασμό της μείωσης της απόδοσης τρεξίματος μετά την ποδηλασία είναι η μείωση της συνολικής έντασης ποδηλασίας ελαφρώς μέχρι τη μετάβαση στο τρέξιμο (τελευταία 1-2 χιλιόμετρα ποδηλασίας). Αυτό μπορεί να επιτρέψει στον αναερόβιο μεταβολισμό, και επομένως στα επίπεδα γαλακτικού στο αίμα, να υποχωρήσουν αρκετά ώστε να παρέχουν μια πιο ομαλή μεταβολική μετάβαση στο δρομικό τμήμα του τριάθλου.
Με βάση την επιστημονική πληροφορία που διατίθεται, δίνεται η βάση για μελλοντικές έρευνες με στόχο την εξέταση διαφορετικών προπονητικών παρεμβάσεων. Με το βλέμμα στραμμένο στην πρόληψη της μείωσης της μηχανικής απόδοσης κατά το τρέξιμο μετά από παρατεταμένη ποδηλασία στους τριαθλητές, ανοίγεται το έδαφος για την ελαχιστοποίηση των μεταβατικών σταδίων και τη βέλτιστη απόδοση σε κάθε τμήμα του τριάθλου.
- tewart JA, Merritt EK, Lidstone DE, McBride JM, Zwetsloot KA. Prolonged cycling lowers subsequent running mechanical efficiency in collegiate triathletes. BMC Sports Sci Med Rehabil. 2022 Aug 1;14(1):149. doi: 10.1186/s13102-022-00543-w. PMID: 35915467; PMCID: PMC9344700.
- du Plessis C, Blazevich AJ, Abbiss C, Wilkie JC. Running economy and effort after cycling: Effect of methodological choices. J Sports Sci. 2020 May;38(10):1105-1114. doi: 10.1080/02640414.2020.1742962. Epub 2020 Mar 21. PMID: 32202206.
ΑΓΓΕΛΙΚΗ ΦΩΤΕΙΝΟΥ