Ηπροπόνηση με αντιστάσεις και η προπόνηση δύναμης είναι συνώνυμοι όροι, που χρησιμοποιούνται για να περιγράψουν την άσκηση η οποία στοχεύει στο να ενισχύσει τη μυϊκή δύναμη και την τοπική μυϊκή αντοχή. Περιλαμβάνει ένα ευρύ φάσμα φορτίων, όπως ελεύθερα βάρη, λάστιχα, μπάρες ή το βάρος του ίδιου του σώματος ενός ατόμου για την παροχή της αντίστασης που απαιτείται για την αύξηση της δύναμης. Τα οφέλη της προπόνησης με αντιστάσεις, εκτός από τη βελτίωση της δύναμης, επιφέρουν θετικές επιδράσεις στην συνολική υγεία, τη φυσική κατάσταση, την αποκατάσταση τραυματισμών, τη μείωση τραυματισμών και τη σωματική και αθλητική παιδεία.
Η ανάγκη συμμετοχής όλων των νέων στην προπόνηση με αντίσταση υπογραμμίζεται από τα προβλήματα υγείας του νεαρού πληθυσμού λόγω της αδράνειας, της παχυσαρκίας και της μειωμένης μυϊκής ικανότητας.
Η προπόνηση με αντιστάσεις γίνεται όλο και πιο σημαντική ως αναπόσπαστο μέρος των προγραμμάτων αθλητικής προπόνησης και των σχολικών μαθημάτων φυσικής αγωγής. Σε ασκούμενους με αντιστάσεις νέους, είναι σημαντικό να παρέχεται με ασφάλεια η εφαρμογή ενός αποτελεσματικού προγράμματος προπόνησης, αλλά για να πραγματοποιηθεί αυτό είναι απαραίτητο να διευκρινιστούν ορισμένες ανακρίβειες που περιβάλλουν την προπόνηση δύναμης σε εφήβους και παιδιά1.
-
Μύθος: «Προπόνηση με αντίσταση σημαίνει άρση βαρών»
Αλήθεια: Όπως ήδη αναφέραμε, η προπόνηση δύναμης περιλαμβάνει ένα ευρύ φάσμα ασκήσεων με διάφορα είδη φορτίων . Ακόμη και ασκησιολόγια με τη χρήση σωματικού βάρους μπορούν να εφαρμοστούν σε νεαρές ηλικίες για να βελτιώσουν τη μυϊκή ικανότητα των παιδιών και των εφήβων.
-
Μύθος: «Η προπόνηση με αντιστάσεις μπορεί να εμποδίσει την ανάπτυξη»
Αλήθεια: Τα καλά σχεδιασμένα και προσαρμοσμένα προγράμματα προπόνησης δύναμης δεν έχει αποδειχθεί ότι έχουν αρνητική επίδραση στην υγεία της αυξητικής πλάκας στις επιφύσεις των οστών, αλλά ούτε και στη γραμμική ανάπτυξη και την καρδιαγγειακή υγεία στα παιδιά και τους εφήβους.
-
Μύθος: «Ένα παιδί δεν είναι σε θέση να αυξήσει τη δύναμη πριν από την εφηβεία»
Αλήθεια: Η επιστημονική έρευνα υποστηρίζει ότι τα παιδιά και οι έφηβοι μπορούν να αποκτήσουν δύναμη με προπόνηση με αντιστάσεις με χαμηλά ποσοστά τραυματισμών, εάν οι δραστηριότητες εκτελούνται με έμφαση στη σωστή τεχνική και επιτηρούνται καλά.
-
Μύθος: «Τα νεαρά αγόρια και κορίτσια μπορεί να γίνουν μυώδη εάν προπονηθούν με αντίσταση»
Αλήθεια: Τα κέρδη δύναμης στην παιδική ηλικία συμβαίνουν με ανάπτυξη σε νευρολογικούς μηχανισμούς και επιτρέπουν ενδυνάμωση χωρίς προκύπτουσα μυϊκή υπερτροφία. Κατά την εφηβεία ωστόσο, οι ορμόνες μπορεί να ενισχύσουν την ανάπτυξη των μυών με την πραγματική μυϊκή υπερτροφία .
-
Μύθος: «Η προπόνηση με αντιστάσεις μπορεί να μειώσει την αερόβια απόδοση στους νέους»
Αλήθεια: Βελτιώσεις στην αερόβια απόδοση έχουν αποδειχθεί με συνδυασμένα προγράμματα αερόβιας προπόνησης και προπόνησης με αντίσταση. Επιπλέον, εξετάζοντας και την αντίστροφη οπτική τα συνδυασμένα προγράμματα αντιστάσεων με αερόβια δεν φαίνεται να βλάπτουν τα κέρδη δύναμης στα παιδιά.
-
Μύθος: «Η δοκιμή 1 RM (Repetition max), δηλαδή δεν είναι ασφαλής για τους νέους»
Αλήθεια: Η δοκιμή 1 RM, δηλαδή το μέγιστο βάρος που καταφέρνει να σηκώσει το άτομο σε μια άσκηση με την κατάλληλη τεχνική για μία επανάληψη , μπορεί να είναι μια ασφαλής μέθοδος για την αξιολόγηση της μυϊκής δύναμης στη νεολαία, υπό την προϋπόθεση ότι υπάρχει ειδική επίβλεψη και ακολουθούνται οι κατάλληλες οδηγίες.
-
Μύθος: «Για τα προγράμματα ενδυνάμωσης δεν είναι απαραίτητη η ιατρική παρακολούθηση σε παιδιά και εφήβους»
Αλήθεια: Ο ιατρικός έλεγχος είναι απαραίτητος για κάθε νέο πριν την έναρξη ενός προγράμματος προπόνησης με αντιστάσεις. Η συζήτηση του ατομικού και οικογενειακού ιστορικού, παθήσεων, φαρμακευτικής αγωγής, προηγούμενων τραυματισμών, καθώς και προπονητικών στόχων θα είναι καθοριστική. Η ιατρική κλινική εξέταση επιτρέπει, παράλληλα με την αξιολόγηση των οργανικών συστημάτων του παιδιού/ εφήβου, και τον εντοπισμό παραγόντων κινδύνου για τραυματισμό. Ακόμη, ορισμένες καταστάσεις υγείας απαιτούν διαβούλευση με ιατρό για εξατομίκευση του προγράμματος, ενημέρωση και οργανωμένη παρακολούθηση.
Σε κάθε περίπτωση, τα νεαρά άτομα και οι οικογένειες τους είναι ευεργετικό να ενημερώνονται σχετικά με τα πολλαπλά οφέλη της προπόνησης με αντίσταση για την υγεία και τη φυσική κατάσταση, συμπεριλαμβανομένων των βελτιώσεων στη μυϊκή δύναμη, την αθλητική απόδοση, την αντίσταση στους τραυματισμούς και τη μακροπρόθεσμη αθλητική ανάπτυξη. Τα παιδιά και οι έφηβοι μπορούν να βοηθηθούν από το οικογενειάκο και το σχολικό τους περιβάλλον, από τους προπονητές τους εφόσον αθλούνται οργανωμένα, καθώς και από τον ιατρό τους, ώστε να ανακαλύψουν το αληθινό κίνητρο και να ανοίξουν με το σωστό τρόπο το ενδιαφέρον και μακροπρόθεσμα επωφελές πεδίο της προπόνησης δύναμης.
- Stricker PR, Faigenbaum AD, McCambridge TM; COUNCIL ON SPORTS MEDICINE AND FITNESS. Resistance Training for Children and Adolescents. Pediatrics. 2020 Jun;145(6):e20201011. doi: 10.1542/peds.2020-1011. PMID: 32457216.
ΑΓΓΕΛΙΚΗ ΦΩΤΕΙΝΟΥ