Το τρέξιμο είναι μια από τις πιο διαδεδομένες δραστηριότητες που προκαλεί τραυματισμούς από υπέρχρηση1.
- 50% των δρομέων βιώνουν έναν τραυματισμό κάθε χρόνο που τους εμποδίζει να τρέξουν για κάποιο χρονικό διάστημα
- 25% των δρομέων τραυματίζονται αιφνιδιαστικά
- 70%-80% των διαταραχών στο τρέξιμο οφείλονται σε τραυματισμούς κατάχρησης, που αφορούν κυρίως το γόνατο, την ποδοκνημική άρθρωση, τον άκρο πόδα και την κνήμη.
Οι μυοσκελετικοί τραυματισμοί που σχετίζονται με το τρέξιμο τέθηκαν στο στόχαστρο μιας πρόσφατης μεγάλης μελέτης1 που στόχευε στη συστηματική ανασκόπηση της βιβλιογραφίας και στον προσδιορισμό της συχνότητας και της αναλογίας του επιπολασμού των τραυματισμών ανά ανατομική θέση και της εντοπισμένη παθολογία.
Τα αποτελέσματα επιβεβαίωσαν ότι περισσότερο από το 70% όλων των τραυματισμών του μυοσκελετικού στο τρέξιμο σχετίζονταν με το υπερβολικό φορτίο.
Οι τραυματισμοί που αναφέρθηκαν στη μελέτη ήταν κυρίως στο γόνατο ή κάτω από αυτό. Συγκεκριμένα, οι περιοχές του γόνατος και του αστραγάλου είχαν το υψηλότερο ποσοστό εμφάνισης τραυματισμών. Αυτό μπορεί να οφείλεται στο ότι κατά την προώθηση του σώματος υπάρχει αυξημένο εμβιομηχανικό φορτίο σε αυτές τις δομές.
«Οι υπεραποστάσεις τρεξίματος διακινδυνεύουν τους ίδιους τραυματισμούς;»
Στο γενικό πληθυσμό των δρομέων, το υψηλότερο ποσοστό τραυματισμών τόσο σε επίπτωση όσο και σε επιπολασμό ήταν στο γόνατο, ενώ μεταξύ των υπερμαραθωνοδρόμων το πιο τραυματισμένο σημείο ήταν ο αστράγαλος.
Σε γενικές γραμμές η στατιστική δεν ανέδειξε σημαντική διαφορά στις αναλογίες επίπτωσης τραυματισμών ανά ανατομική θέση μεταξύ υπερμαραθωνοδρόμων και αθλητών άλλων αποστάσεων.
Συνολικά, οι εντοπισμένες παθολογίες με το υψηλότερο ποσοστό εμφάνισης τραυματισμών ήταν η τενοντοπάθεια του πρόσθιου διαμερίσματος κνήμης (shin splints) (19,4%), το σύνδρομο επιγονατιδομηριαίου πόνου (γόνατο του δρομέα) (15,8%) και η αχίλλειος τενοντοπάθεια (13,7%). Αυτά είναι και τα ποσοστά που εμφανίζονται συχνότερα σε αθλητές υπερμαραθωνίου.
Σε αντίθεση για τους δρομείς (πλην υπερμαθωνοδρόμων), τα διαστρέμματα αστραγάλου ήταν στις κορυφαίες 5 αναλογίες συχνότητας τραυματισμών , ενώ η αχίλλειος τενοντοπάθεια και το σύνδρομο προσθίου-έσω κνημιαίου διαμερίσματος είχαν τα υψηλότερα ποσοστά εμφάνισης. Το σύνδρομο επιγονατιδομηριαίου πόνου είχε το υψηλότερο ποσοστό επιπολασμού τραυματισμών, ενώ δεν έλλειψε από το δείγμα η πελματιαία απονευρωσίτιδα (φλεγμονή στην πελματιαία απονεύρωση) , και το σύνδρομο λαγονοκνημιαίας ταινίας, που χαρακτηρίζεται από άλγος εστιασμένο στην έξω πλευρά του γόνατος κατά την άσκηση. Τα κατάγματα κόπωσης τοποθετήθηκαν ανάμεσα στους σημαντικούς τραυματισμούς, ενώ τέλος, στους δρομείς οι μυϊκές θλάσεις συνήθως επηρεάζουν κατά σειρά: τους οπίσθιους μηριαίους, τους τετρακεφάλους τους γαστροκνήμιους και τις βουβωνικές περιοχές.
Ως εκ τούτου, θα πρέπει να δοθεί έμφαση στην ενεργό πρόληψη και στην έγκαιρη και στοχευμένη αποκατάσταση, τα στοιχεία κλειδιά, όσον αφορά στη μείωση των τραυματισμών και των επιπλοκών τους.
Οι προπονητές και οι επαγγελματίες υγείας θα πρέπει να εστιάσουν τα προγράμματα πρόληψης τραυματισμών στην ίαση παθολογικών καταστάσεων όπως το σύνδρομο επιγονατιδομηριαίου πόνου και η αχίλλειος τενοντοπάθεια, προκειμένου να μειωθούν τα υψηλά ποσοστά εμφάνισης τραυματισμών από υπέρχρηση.
Η ανάπτυξη αποτελεσματικών προγραμμάτων αποκατάστασης μπορεί να δράσει έγκαιρα ώστε να μειωθεί η πιθανότητα επικράτησης η και επιδείνωσης των παθολογιών του δρομέα.
- Kakouris N, Yener N, Fong DTP. A systematic review of running-related musculoskeletal injuries in runners. J Sport Health Sci. 2021 Sep;10(5):513-522. doi: 10.1016/j.jshs.2021.04.001. Epub 2021 Apr 20. PMID: 33862272; PMCID: PMC8500811.
ΑΓΓΕΛΙΚΗ ΦΩΤΕΙΝΟΥ