Ο Σακχαρώδης Διαβήτης Τύπου 1 είναι ένα χρόνιο αυτοάνοσο νόσημα που οφείλεται στην ανοσολογική απόκριση του οργανισμού εναντιών των β-κυττάρων των νησιδίων του Langerhans του παγκρέατος οδηγώντας στη μερική ή ολική καταστροφή τους. Η καταστροφή αυτή καταλήγει στην αδυναμία παραγωγής ινσουλίνης και κατ’ επέκταση την αδυναμία ρύθμισης της γλυκόζης στο αίμα. Η αντιμετώπιση του ΣΔ1 έγκειται σε συνιστώσες η σημαντικότερη των οποίων είναι η χορήγηση ινσουλίνης, ακολουθούμενη από ισορροπημένη διατροφή και άσκηση.
Έχει μεγάλη αξία ο προσδιορισμός της επίδρασης της άσκησης στα άτομα με ΣΔ1. Μια μετα-ανάλυση μεγάλου εύρους εστίασε στην διαλεύκανση και την καταμέτρηση της επίδρασης αυτής1.
Το συγκεντρωτικό αποτέλεσμα που ήρθε στο φως επιβεβαίωσε ότι η άσκηση βελτιώνει ορισμένους δείκτες σοβαρότητας του διαβήτη τύπου 1.
Στους ενήλικες οι ευεργετικές επιδράσεις φαίνεται ότι είναι αξιοσημείωτες όσον αφορά:
- στον καλύτερο έλεγχο της μάζας σώματος,
- μείωση BMI(δείκτης μάζας σώματος),
- βελτίωση VO2 Max
- μείωση LDL χοληστερόλης
Στα παιδιά η άσκηση βοηθά :
- Στη καλύτερη και ευκολότερη ρύθμιση της καθημερινής δόσης ινσουλίνης σε χαμηλότερα επίπεδα,
- Μείωση στη περίμετρο μέσης,
- Μείωση στην LDL και στα τριγλυκερίδια
Αυτές ήταν οι στατιστικά σημαντικές και πιο εντυπωσιακές επιδράσεις της άσκησης στους ανθρώπους με ΣΔ1, αλλά δεν ήταν οι μόνες αφού αποδείχθηκε με την ανάλυση δεδομένων ότι η άσκηση μείωσε επίσης τη συστολική αρτηριακή πίεση σε ηρεμία και τον καρδιακό ρυθμό ηρεμίας.
Καμία επίδραση δεν φάνηκε να υπάρχει στην HbA1C% (γλυκοζυλιωμένη αιμοσφαιρίνη) και στη γλυκόζη αίματος νηστείας και στην HDL.
Εν κατακλείδι, η άσκηση βελτιώνει ορισμένους δείκτες της σοβαρότητας του διαβήτη τύπου 1 και δικαίως περιλαμβάνεται στις ήδη υπάρχουσες οδηγίες. Αυτά τα ευρήματα θα μπορούσαν να αποτελέσουν εργαλείο στην ανάπτυξη νέων θεραπευτικών σχημάτων. Μια πρακτική εφαρμογή θα ήταν η συνταγογράφηση της άσκησης συμπληρωματικά με την αγωγή φαρμάκων.
Ωστόσο, μέσα από την ανασύνθεση των ερευνητικών δεδομένων δεν δόθηκε μια βέβαιη απάντηση στην ερώτηση εάν η άσκηση σε οποιαδήποτε ένταση και για οποιαδήποτε χρονική διάρκεια προσέφερε ανώτερα οφέλη.
Οι επιμέρους αναλύσεις παρήγαγαν αντικρουόμενα αποτελέσματα σε σχέση με τον εβδομαδιαίο χρόνο άσκησης. Το παράδοξο ήταν ότι με περισσότερο χρόνο άσκησης, τόσο καλύτερη είναι η επίδραση στον γλυκαιμικό έλεγχο, ωστόσο όσο λιγότερος χρόνος άσκησης, τόσο καλύτερη επίδραση στα λιπίδια.
Οι οδηγίες άσκησης για τον διαβήτη τύπου 2 ήταν από τις πρώτες που πρόσφεραν μια συρόμενη κλίμακα συνταγογράφησης άσκησης, βασισμένη στον χειρισμό της έντασης και της εβδομαδιαίας διάρκειας προκειμένου να διατηρηθεί ο όγκος έργου σχετικά σταθερός . Αυτές οι οδηγίες προτείνουν 270 λεπτά εβδομαδιαίας άσκησης μέτριας έντασης αλλά μόνο 90 λεπτά έντονης δραστηριότητας2.
Για τον ΣΔ1 παρατηρήθηκε ποικίλη ανταπόκριση στην εβδομαδιαία διάρκεια άσκησης, επομένως η ύπαρξη μιας συνταγής άσκησης δύο επιπέδων θα μπορούσε είτε να σχετίζεται με το συνολικό παραγόμενο έργο είτε με την ενέργεια που καταναλώνεται από το άτομο. Η ενεργειακή δαπάνη είναι το προϊόν της διάρκειας, της έντασης και της συχνότητας της άσκησης.
Μελλοντικές έρευνες είναι απαραίτητο να ρίξουν περισσότερο φως σε αυτό το πεδίο, ώστε να γίνουν λεπτομερέστερες οι οδηγίες άσκησης και να εφαρμοστούν με το βέλτιστο και ασφαλέστερο τρόπο σε άτομα με ΣΔ τύπου 1.
- Ostman C, Jewiss D, King N, Smart NA. Clinical outcomes to exercise training in type 1 diabetes: A systematic review and meta-analysis. Diabetes Res Clin Pract. 2018 May;139:380-391. doi: 10.1016/j.diabres.2017.11.036. Epub 2017 Dec 6. PMID: 29223408.
- ] Hordern, M. D., Coombes, J. S., Cooney, L. M., Jeffriess, L., Prins, J. B. and Marwick, T. H. Effects of exercise intervention on myocardial function in type 2 diabetes. Heart, 95, 16 (Aug 2009), 1343-1349.
Αγγελική Φωτεινού